      
Döllenme ile birlikte bebeğin gelişmesini sağlayacak çevrenin oluşabilmesi ve hücrelerin çoğalıp şekillenmesi için anne adayının su ve besin öğeleri gereksinimleri hızla artar. Gebeliğin 26. haftası sonunda bebeğin beden ağırlığının yaklaşık % 90’ı sudan oluşmuştur. Bu durum, bebeğin gelişiminde suyun ne denli önemli olduğunu göstermektedir.
Bebeğin su ihtiyacı annenin içtiği suyla karşılanır. Gebelik süresince, anne ortalama 12.5 kg. ağırlık kazanır. Bu ağırlığın yaklaşık 6-8 kg.’ı sudan oluşur. Bu suyun yaklaşık yarısı plasenta, amniotik sıvı ve bebekte depo edilmiştir. Gebelikle birlikte damarlarda akan kanın hacmi yaklaşık % 10 artar.
Kalbin atış hızı ve toplam beden suyunun miktarı da yükselir. Susama eşiği düşer ve susama duygusu daha erken gelişir. Bu da anne adayının daha çok su içmesini sağlar.
Suyun anne adayları için taşıdığı önem, bebeğin içinde bulunduğu sıvı için de geçerliliğini korumaktadır. Bebek ana rahminde, mekanik şoklara karşı engel oluşturan, 37 derecelik ısı sağlayan ve enfeksiyonlardan koruyan su çözeltisi
(amniotik sıvı) içinde yaşar. Araştırma verilerine göre annenin içtiği su, amniotik sıvıyı etkilemektedir. Amniotik sıvısı yetersiz olan kadınlara iki saat içinde iki litre su verildiğinde amniotik sıvıdaki yetersizliğin düzeldiği görülmüştür. Amniotik sıvı yetersizliği olmayan kadınlarda da içilen suyun sıvıyı artırdığı gözlenmiştir. Deneysel çalışmalarda annenin susuz kalmasının bebeğin de susuz kalmasına neden olduğu belirlenmiştir.
Bebeğin yaşamını sürdürdüğü bu sıvıdaki yetersizlik akciğerlerin gelişimini
olumsuz etkiler, hareket yeteneğini azaltır ve yapısal bozukluklara yol açar. Bu durum sadece erken doğumlarda değil, zamanında doğan bebeklerin
%Â 3-5’inde de görülebilmektedir.
Anne ile amniotik sıvı arasında bir saatlik sürede yaklaşık 0.5 litre su değişimi
olur. Bu sıvı her üç saatte bir kendini yenilediği için yetersiz su alımına
bağlı olarak ortaya çıkan dehidrasyon durumunda miktarı azalabilmektedir.
Bu nedenle sıvı alımı, hamileliğin her döneminde son derece büyük önem taşımaktadır. Yeterli sıvı alımı, anne adayının kendisini enerjik hissetmesine
yardımcı olur, cilt kuruluğu vb. problemlerin görülmesini engeller. Yeterli miktarda sıvı alındığında, hem annenin hem de bebeğin kanındaki tuz dengesi
kolaylıkla sağlanabilmektedir.
Hamilelikte salgılanan hormonlar, kişinin sıvıları kullanım şeklini değiştirmektedir.
Özellikle gebeliğin son dönemleri yaklaştıkça, kan hacmi yaklaşık 1.5 katına çıkmaktadır. Solunum yolu ile akciğerlerden kaybedilen su miktarı da hamilelik öncesine göre daha fazladır. Bu nedenle anne adaylarının normal bir yetişkinden daha fazla su içmeleri, böylece hem kendilerini hem de doğacak bebeklerini su kaybı tehlikesinden korumaları gerekir.
Hamilelikte dehidrasyon erken doğum ağrılarına da yol açabilir. Dehidrasyon durumunda salgılanan bazı hormonlar, doğum kasılmalarını başlatan hormonu taklit ederek erken doğum kasılmalarına neden olabilmektedir.
Erken doğum tehdidi durumunda ilk olarak damar yolu açılarak sıvı verilir.
Besin maddeleri ve oksijen kan yoluyla bebeğe taşınmaktadır. Hamilelikte sık görülen erken doğum ve düşüklere neden olabilen idrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde su son derece yararlıdır.
Hamilelik süresince organizmada anne adayının su ve besin ihtiyacını artıran pek çok değişiklik meydana gelir. Sözgelimi hamile kadın idrar yolları enfeksiyonuna ve kabızlığa yatkındır. Böbrek taşı oluşumu gibi durumlarda ise
ilaç kullanımı sakıncalıdır. Ancak yeterli su alarak bu gibi olumsuz durumların önüne geçebilir.
Hamilelik süresince besin öğeleri gereksinmesi de artar. Suda bulunan kalsiyum ve magnezyum bu minerallerin artan gereksinmelerinin karşılanmasına
katkıda bulunur. Süt ve süt ürünlerini yeterince tüketmeyen gebe kadınlar artan kalsiyum ihtiyacını ancak suyla karşılayabilirler. Kalsiyum ve magnezyum bebeğin gelişmesine katkı sağladığı gibi, hamilelikle ilgili yüksek tansiyon riskini de azaltır. Gebelikte artan kalsiyum gereksinmesi karşılanamadığında, bebeğin kemiklerinin gelişmesi için gerekli kalsiyum anneni kemiklerinden çekilerek karşılanır ve bu da annede kemik erimesi riskini artırır. Bu durum ileri yaşlarda kemik erimesi olarak ortaya çıkar.
ABD Tıp Enstitüsü Besin ve Beslenme Komitesi hamilelikte kadının kendi gereksinmesine ek olarak günlük 300 mililitre su alımını önermektedir. Normal kadın için önerilen 2.7 litre su miktarına 300 mililitre eklendiğinde, hamile kadın için önerilen su miktarı 3 litreye çıkmaktadır. Su ihtiyacının bir bölümü diğer içeceklerden karşılanabilir. Bunun için en iyi içecekler süt, ayran ve taze sıkılmış meyve sularıdır. Çay, kahve ve kolalı içecekler kafein içerirler ve bu madde bebeğin gelişimini olumsuz etkilediğinden sınırlı tüketilmelidir.
Sağlıklı bir hamilelik geçirmek için anne adayının günde en az 8-10 bardak su içmesi gerekir. Anne adayı aktif çalışan biriyse ya da egzersiz yapıyorsa, alması gereken su miktarı buna bağlı olarak daha da artmaktadır. Her bir saatlik egzersiz için en az bir bardak fazladan su içmesi gerekir.
Bu yazı , Sn. Ali Polat'ın
Bir Damla Su adlı kitabından alınmıştır. Yazarın Su ve Hayatın birlikteliğine verdiği haklı önem, kitapta, hiç de sudan sebeplerle su içmememiz gerektiğini gösteriyor. Ve nasılsu, ne suyu, nerede saklanmış su, nasıl muhafaza edilmiş su, mineralizasyonu nasıl vb. Okumanızı öneririm.
Jale Özen
